اختلالات صداهای گفتاری (Speech Sound Disorders)
یک اصطلاح چتری در حوزه گفتاردرمانی است که به هر گونه نارسایی در تولید صحیح صداها شامل صامت ها (Consonants) و مصوت ها (Vowels) اطلاق می شود. این نارسایی ها منجر به کاهش وضوح گفتار شده و فرآیند درک پیام توسط شنونده را به طور قابل ملاحظه ای دشوار می سازد.
از منظر علوم اعصاب و تولید گفتار، SSDs ممکن است ناشی از نقص در سیستم های زیر باشند:
● سیستم های حرکتی: ناتوانی در اجرای دقیق و هماهنگ حرکات اندام های گفتاری برای تولید شکل صحیح یک صدا.
● سیستم های آوایی_واجشناختی: نقص در سازماندهی و به کارگیری قوانین نظام مند صداهای زبان مانند قوانین مربوط به ترکیب صداها در هجاها یا کلمات.
علل و عوامل مؤثر در بروز SSDs
علل اختلالات صداهای گفتاری (SSDs) معمولا چندعاملی هستند:
■ زمینه های ژنتیکی و تفاوت های عصبی رشدی
■ ضعف در هماهنگی حرکتی و پردازش واجی
■ کم شنوایی یا آسیب شنوایی محیطی
■ تأخیرهای زبانی همزمان
■ عوامل محیطی و یادگیری نادرست
نقش گفتاردرمانگر در درمان SSDs
گفتاردرمانگر نقش محوری در شناسایی، تشخیص و درمان SSDs دارد.
☆ ارزیابی و تشخیص دقیق
☆ تحلیل الگوهای خطا
☆ طراحی برنامه درمانی فردمحور
☆ آموزش شنیداری و حرکتی
☆ همکاری خانواده و مدرسه
☆ ارزیابی مجدد و پایش پیشرفت
راهبردهای محیطی و آموزشی برای تسهیل یادگیری
محیط اطراف کودک، سنگ بنای تعمیم مهارت های آموخته شده در کلینیک است.
۱) فراهم کردن محیط گفتاری غنی و بدون قضاوت:
والدین و مربیان باید مکالماتی را ایجاد کنند که کودک احساس امنیت کند و از تلاش برای صحبت کردن نترسد.
۲) الگوسازی گفتار صحیح توسط والدین و مربیان:
به جای تصحیح مستقیم، بزرگسالان باید واژه یا جمله مورد نظر کودک را با تولید صحیح تکرار کنند.
۳) اجتناب از اصلاح مستقیم گفتار کودک در حضور دیگران:
این کار می تواند باعث خجالت و مقاومت کودک در برقراری ارتباط شود. در مکالمات غیر درمانی، تمرکز باید بر درک پیام باشد نه شکل تولید آن.
۴) استفاده از بازی های آوایی با ریتم و شعر:
ریتم و آهنگ موسیقی کمک زیادی به تثبیت الگوهای واجی و هماهنگی بین صداها می کند، به ویژه برای کودکانی که با برنامه ریزی حرکتی مشکل دارند.
کلمات کلیدی
اختلالات صداهای گفتاری، گفتاردرمانی کودکان، اختلال واجی، درمان تلفظ، وضوح گفتار، توانبخشی گفتاری، گفتاردرمانگر کودک، آموزش صداهای گفتاری، نارسایی گفتاری، درمان مشکلات آوایی